भारताचे अंतराळात देदीप्यमान यश; असे करणारा चौथा देश ठरला

नवी दिल्ली : भारतीय अंतराळ(space) संशोधन संस्थेने इस्रोने एक ऐतिहासिक यश मिळवले आहे. इस्रोने आपल्या स्पॅडेक्स मिशन अंतर्गत, पृथ्वीच्या कक्षेत दोन उपग्रहांचा यशस्वी डॉकिंग केला आहे. या यशस्वी डॉकिंगमुळे भारत अमेरिका, रशिया आणि चीननंतर चौथा देश ठरला आहे, जो अवकाशात दोन उपग्रहांची यशस्वी डॉकिंग प्रक्रिया पूर्ण करू शकतो. हे डॉकिंग, जो एक महत्त्वाचा अंतराळ तंत्रज्ञान प्रयोग होता, त्याने भारताच्या अवकाश संशोधन क्षेत्रात नवा टप्पा गाठला आहे.

स्पॅडेक्स मिशनचा मुख्य उद्देश म्हणजे दोन लहान अंतराळयानांची(space) (एसडीएक्स01, जे चेसर आहे आणि एसडीएक्स02, लक्ष्य) कक्षेत भेट घडवून आणणे, त्यांची डॉकिंग आणि अनडॉकिंग प्रक्रियांचा अभ्यास करणे आणि आवश्यक तंत्रज्ञान विकसित करणे. या यशस्वी प्रयोगाने भारताच्या भविष्यकालीन अवकाश मोहिमांसाठी एक महत्त्वाची पायाभूत सुविधा उभारली आहे. इस्रोने 15 मीटर आणि नंतर 3 मीटरच्या अंतरावर असलेल्या या दोन्ही उपग्रहांची अचूक डॉकिंग केली, ज्यामुळे डॉकिंग अचूकतेचे एक उत्तम उदाहरण समोर आले.

स्पॅडेक्स मिशनच्या यशामुळे भारताचे अंतराळ तंत्रज्ञान जगभरात चर्चेत आले आहे. इस्रोने या यशस्वी डॉकिंगच्या निमित्ताने 12 जानेवारीला एक खास घोषणा केली. त्यानंतर, इस्रोने सांगितले की स्पॅडेक्स मिशनच्या यशस्वी डॉकिंगमुळे भविष्यकालीन मोहिमांसाठी मार्ग मोकळा झाला आहे, विशेषतः भारतीय अंतरिक्ष स्टेशन (ISS), चांद्रयान-4 आणि गगनयानच्या सुरळीत संचालनासाठी. केंद्रीय मंत्री जितेंद्र सिंह यांनी या यशाची दखल घेतली आणि म्हणाले की, “स्पॅडेक्सने भारतासाठी एक ऐतिहासिक टप्पा गाठला आहे. आता भारताच्या अंतरिक्ष मोहिमांमध्ये एक नवा दृषटिकोन उभा राहील.”

या मिशनला महत्त्वाचं मानलं जात आहे कारण यामुळे भविष्यातील अंतराळ मिशनसाठी आवश्यक तंत्रज्ञान विकसित होईल. उदाहरणार्थ, विद्युत उर्जेचे हस्तांतरण, अंतराळ रोबोटिक्स आणि संयुक्त अंतराळयान नियंत्रण यांसारख्या कार्यांसाठी आवश्यक तंत्रज्ञान उभारले गेले आहे. याव्यतिरिक्त, अनडॉकिंगनंतर पेलोड ऑपरेशन्ससाठीही नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे मिळाली आहेत.

स्पॅडेक्स मिशन एक अत्यंत कठीण आणि आव्हानात्मक प्रयोग होता. यामध्ये दोन उपग्रहांची डॉकिंग आणि अनडॉकिंग प्रक्रिया यशस्वीपणे पूर्ण केली गेली. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी इस्रोच्या टीमचे अभिनंदन करताना म्हटले, “भारतीय अंतरिक्ष विभागाने एक अभूतपूर्व यश मिळवले आहे, ज्यामुळे आपल्या अवकाश मोहिमांसाठी एक नवा इतिहास लिहिला आहे.”

याच्या यशानंतर, स्पॅडेक्स मिशनचे प्रमुख, एन. सुरेंद्रन यांनी सांगितले की, “हा प्रयोग भविष्यातील महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पांसाठी अत्यंत आवश्यक ठरेल. भारतीय अंतरिक्ष स्टेशन, चांद्रयान-4 आणि गगनयानसारख्या प्रकल्पांसाठी या डॉकिंग यंत्रणेचे योगदान अपरिहार्य असेल.” इस्रोच्या या ऐतिहासिक यशामुळे भारताचे अवकाश क्षेत्र आणखी सक्षम बनले आहे आणि भविष्यातील मोठ्या मिशनसाठी नवीन दिशा निश्चित झाली आहे.

हेही वाचा :

पनीरपेक्षाही स्वस्त चॅम्पियन्स ट्रॉफीचं तिकीट; किंमत ऐकून व्हाल थक्क!

हा तर नरेंद्र मोदींना धक्का, सैफ अली खानच्या हल्ल्यावरून राऊत संतापले

संकष्टी चतुर्थीला करा या गोष्टींचे दान, तुमची होईल प्रगती