भारताने पुन्हा एकदा रशियन सैन्यात भारतीय नागरिकांच्या (deployment)तैनातीचा मुद्दा उपस्थित केला आहे. परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर यांनी रशियन समकक्ष सर्गेई लावरोव्ह यांच्याशी या मुद्द्यावर चर्चा केली.
मॉस्कोमध्ये झालेल्या महत्त्वाच्या राजनैतिक बैठकीदरम्यान भारतीय परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांनी एक अतिशय संवेदनशील विषय पुन्हा एकदा जोरदारपणे मांडला. तो म्हणजे रशियन (deployment)सैन्यात काम करणाऱ्या भारतीय नागरिकांचा प्रश्न. युक्रेन युद्धादरम्यान रशियाने अनेक परदेशी नागरिकांना, त्यात भारतीयांचाही समावेश आहे, आपल्या सैन्यात भरती केले. त्यापैकी अनेकांना भारताच्या प्रयत्नांनंतर घरी परत आणण्यात आले आहे, मात्र काही जण अजूनही रशियन सैन्यात अडकलेले आहेत किंवा बेपत्ता आहेत.
Moscow | External Affairs Minister Dr S Jaishankar says, "I took up the issue of Indians serving in the Russian Army. While many have been released, there are still some pending cases, with some missing persons. We hope that the Russian side will expediously resolve this… pic.twitter.com/YUx5H6D83A
— ANI (@ANI) August 21, 2025
रशियाने दिले आश्वासन
जयशंकर यांनी रशियाचे परराष्ट्र मंत्री सर्गेई लावरोव्ह यांच्यासोबतच्या चर्चेत हा मुद्दा ठळकपणे मांडला. त्यांनी स्पष्ट शब्दांत सांगितले की भारताची अपेक्षा आहे की रशिया या प्रकरणाचा तातडीने तोडगा काढेल आणि भारतीयांना सुरक्षितपणे परत पाठवेल. रशियानेही भारताच्या या चिंतेवर सकारात्मक प्रतिसाद देत लवकरच आवश्यक ती पावले उचलण्याचे आश्वासन दिले आहे.
अजून किती भारतीय रशियन सैन्यात?
अधिकृत आकडेवारी जाहीर न केली गेली असली तरी अंदाजे काही डझन भारतीय अजूनही रशियन सैन्यात आहेत. त्यातील अनेकांना सीमावर्ती भागात किंवा सक्रिय लष्करी संघर्ष असलेल्या धोकादायक क्षेत्रात तैनात केले गेले आहे. त्यामुळे त्यांची सुटका तात्काळ करणे कठीण झाले आहे. काही भारतीय नागरिकांचा संपर्क पूर्णपणे तुटला असून ते अद्याप बेपत्ता आहेत.
भारताचे सततचे प्रयत्न
भारताने यापूर्वीही अनेक वेळा रशियाकडे हा प्रश्न उपस्थित केला आहे. त्यानंतर रशियाने मोठ्या संख्येने भारतीयांना त्यांच्या सैन्यातून मुक्त करून घरी पाठवले आहे. मात्र, अजूनही काही प्रकरणे प्रलंबित असल्याने भारताचे प्रयत्न सुरूच आहेत. भारतीय परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्राधान्य हेच आहे की प्रत्येक नागरिक सुरक्षितपणे मातृभूमीत परतावा.
जयशंकर यांचे राजनैतिक प्रयत्न
या भेटीत जयशंकर यांनी फक्त भारतीयांच्या सुटकेचा मुद्दा मांडला नाही, तर भारत-रशिया संबंधातील इतर बाबींवरही चर्चा केली. त्यांनी लावरोव्ह यांचे आदरातिथ्याबद्दल आभार मानले आणि सांगितले की ब्रिक्स शिखर परिषद तसेच शांघाय सहकार्य संघटनेच्या विविध बैठकीमुळे दोन्ही देशांमध्ये सतत संवाद आणि सहकार्य वाढत आहे.
जयशंकर यांनी २६ व्या भारत-रशिया आंतर-सरकारी आयोगाच्या बैठकीचे सह-अध्यक्षपदही भूषवले. या आयोगाद्वारे दोन्ही देशांतील व्यापार, गुंतवणूक, तंत्रज्ञान आणि ऊर्जा क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण करार व उपक्रम राबवले जात आहेत. त्यांनी एक्स वर लिहिले की, “भारत-रशिया व्यवसाय मंचाला उपस्थित राहण्याचा आनंद झाला. विविध क्षेत्रातील नेत्यांचे विचार आणि मूल्यांकन आमच्या आर्थिक संबंधांच्या खोलीबद्दल उपयुक्त ठरले.”
मानवी दृष्टिकोनातून मोठा प्रश्न
युक्रेन युद्धाने केवळ दोन देशांना नव्हे, तर जगभरातील अनेक कुटुंबांना हादरा दिला आहे. त्यात रशियन सैन्यात अडकलेल्या भारतीयांच्या कुटुंबांचे दुःख प्रचंड आहे. आपल्या मुलं-मुलींच्या सुरक्षिततेची प्रतीक्षा करणाऱ्या आई-वडिलांचा ताण वाढला आहे. त्यामुळे जयशंकर यांचे हे पाऊल या कुटुंबांना आशेचा किरण देणारे ठरत आहे.
पुढील मार्ग
भारताच्या सततच्या राजनैतिक प्रयत्नांमुळे मोठ्या संख्येने भारतीयांची सुटका आधीच झाली आहे. परंतु जे अजूनही अडकलेले आहेत, त्यांच्यासाठी आता रशियाच्या तातडीच्या कारवाईची गरज आहे. दोन्ही देशांमधील घनिष्ट संबंध पाहता, लवकरच हा प्रश्न सोडवला जाईल अशी आशा व्यक्त केली जात आहे.
हेही वाचा :
‘काळी त्वचा चांगली नाही…’
राजघराण्याची डोकेदुखी वाढली, पुढे इतिहासच मिटवला
अर्जूनच्या साखरपुड्यानंतर सारानेही मनातलं सांगितलं, म्हणाली…