जगभरात सर्वाधिक मृत्यू हे हॉर्ट अटॅकने(heart attack) होत आहे. असं असताना असा समज आहे की, मांसाहार किंवा तिखट पदार्थांमुळे हा आजार दिवसेंदिवस वाढत आहे. पण संशोधनात धक्कादायक माहिती समोर आली आहे. ज्यामध्ये चुकीचा आहार नाही तर चुकीची जीवनशैली, सवयी या जीवघेण्या आजाराचे मूळ कारण बनत आहे.
तज्ञांचे म्हणणे आहे की, आपण दररोज खाल्लेल्या काही पदार्थांमुळे शरीरात नायट्रिक ऑक्साईड नावाच्या एका आवश्यक रेणूची हळूहळू कमतरता निर्माण होत आहे. रक्तवाहिन्या निरोगी ठेवण्यासाठी आणि हृदयाचे रक्षण करण्यासाठी हे रेणू अत्यंत महत्त्वाचे आहे. वेलनेस तज्ज्ञ आणि लेखक डॉ. एरिक बर्ग यांच्या मते, जर शरीरात नायट्रिक ऑक्साईडची पातळी कमी होऊ लागली तर हृदयविकाराचा धोका वाढतो.
नायट्रिक ऑक्साईड हा एक पदार्थ आहे जो रक्तवाहिन्यांना आराम देतो, रक्त परिसंचरण सुधारतो आणि धमन्यांमध्ये प्लेक जमा होण्यास प्रतिबंध करतो. अर्थात, जेव्हा शरीरात त्याची पातळी कमी होते तेव्हा रक्तदाब, स्ट्रोक आणि हृदयविकाराचा(heart attack) धोका वाढतो. कोणते पदार्थ हे रेणू कमी करू शकतात ते समजून घेऊया.
साखर
नायट्रिक ऑक्साईडचा सर्वात मोठा शत्रू म्हणजे रिफाइंड शुगर. तो सॉफ्ट ड्रिंक्स, मिठाई, सॉस, तृणधान्ये आणि पॅकेज्ड फूडमध्ये आढळतो. रिफाइंड शुगर रक्तातील साखर वेगाने वाढवते आणि रक्तवाहिन्यांमध्ये जळजळ निर्माण करते. ते ऑक्सिडेटिव्ह ताण वाढवते आणि नायट्रिक ऑक्साईड कमी करते. दीर्घकाळात, ते इन्सुलिन प्रतिरोध वाढवते आणि रक्तवाहिन्यांच्या अस्तरांना नुकसान पोहोचवते.
मैदा
ब्रेड, बिस्किटे आणि पेस्ट्री यांसारख्या पांढऱ्या पिठापासून बनवलेले पदार्थ शरीरात साखरेत रूपांतरित होतात आणि रक्तातील साखरेची पातळी वेगाने वाढवतात. ते जळजळ आणि चयापचय ताण वाढवतात. याचा रक्तवाहिन्यांवर परिणाम होतो आणि नायट्रिक ऑक्साईडची पातळी कमी होते.
हृदयविकाराचा धोका का वाढत आहे?
तेल
सोयाबीन तेल, कॉर्न ऑइल आणि सूर्यफूल तेल यांसारखी तेले पॅकेज्ड फूड आणि फास्ट फूडमध्ये मोठ्या प्रमाणात वापरली जातात. त्यात ओमेगा-६ फॅटी अॅसिडचे प्रमाण जास्त असते, जे शरीरात जळजळ वाढवते. ही तेले गरम केल्यावर लवकर खराब होतात आणि विषारी पदार्थ तयार करतात. सतत वापरल्याने रक्तवाहिन्या कमकुवत होतात आणि हृदयरोगाचा धोका वाढतो.
धूम्रपान
धूम्रपान हे नायट्रिक ऑक्साईडचे एक प्रमुख शत्रू देखील आहे. सिगारेट आणि व्हेपिंग दोन्ही शरीरातील नायट्रिक ऑक्साईड जलद कमी करतात. धूम्रपान रक्तवाहिन्यांच्या अस्तरांना नुकसान पोहोचवते आणि त्यात असलेले मुक्त रॅडिकल्स नायट्रिक ऑक्साईड नष्ट करतात. धूम्रपान करणाऱ्यांच्या शरीरात नायट्रिक ऑक्साईडचे प्रमाण लक्षणीयरीत्या कमी असते आणि त्यांना हृदयरोगाचा धोका जास्त असतो.
अँटीबॅक्टेरियल माउथवॉश
अनेक माउथवॉशमध्ये नायट्रिक ऑक्साईडचे उत्पादन रोखणारी रसायने असतात. तोंडात काही चांगले बॅक्टेरिया असतात जे अन्नातून नायट्रिक ऑक्साईड तयार करण्यास मदत करतात, परंतु माउथवॉश त्यांना मारतात. यामुळे रक्तदाब वाढू शकतो आणि दीर्घकाळ दैनंदिन वापरामुळे हृदयरोगाचा धोका वाढतो.
नायट्रिक ऑक्साईड वाढवण्यासाठी काय करावे
नायट्रिक ऑक्साईड वाढवण्यासाठी आहार आणि जीवनशैलीत बदल करणे आवश्यक आहे. पालक, अरुगुला आणि केल सारख्या हिरव्या पालेभाज्या, बीट आणि त्यांचा रस, लसूण, कांदे, संत्री आणि लिंबू सारखी लिंबूवर्गीय फळे, डाळिंब, आर्जिनिनयुक्त काजू आणि बिया आणि कोकोसह डार्क चॉकलेट यांचा आहारात समावेश करणे खूप फायदेशीर आहे. एरोबिक व्यायाम, पुरेशी आणि दर्जेदार झोप घेणे, उन्हात वेळ घालवणे आणि श्वास घेण्याचे व्यायाम, निसर्गात फिरणे किंवा ध्यान करणे यासारख्या तणाव कमी करणाऱ्या सवयींचा अवलंब केल्याने देखील नायट्रिक ऑक्साईडची पातळी वाढू शकते.
हेही वाचा :
पत्नीच्या बहिणीला घेऊन पळाला, दुसऱ्याच दिवशी त्याची बहिण…
‘तो वाटेतच मरेल…’ जॅकी दादांनी शेअर केला ट्रॅफिकमध्ये अडकलेल्या रुग्णवाहिकेचा व्हिडिओ
मोठी बातमी! मराठ्यांचं वादळं दिल्लीत धडकणार, मनोज जरांगे पाटलांनी केली घोषणा