ठाण्यात एका इसमाला स्मृतीभ्रषांचा त्रास सुरु झाला. त्याच्या एमआरआय स्कॅन करण्यात आले.(memory) यात मेंदू छोटा झाल्याचे दिसले. ज्यामुळे सुरुवातीला डिमेंशिया समजले गेले. पण खरे कारण व्हिटॅमिन बी 12 ची तीव्र कमतरता होती. ज्यामुळे मज्जातंतूंचे संकेत बिघडतात. ही समस्या वेळीच ओळखली तर पूर्ण बरे होऊ शकते, अन्यथा कायमस्वरूपी नुकसान होऊ शकते, असे डॉक्टर सांगतात.शाकाहारी लोकांमध्ये काही लोक कठोर शाकाहारी असतात. ते धार्मिक कारणांसाठी प्राण्यांच्या उत्पादनांपासून पूर्णपणे दूर राहतात. व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता सामान्य आहे. ही व्हिटॅमिन प्रामुख्याने मांस, मासे, अंडी आणि दूध यांसारख्या प्राण्यांच्या पदार्थांमध्ये आढळते. शाकाहारी आहारात ती नैसर्गिकरित्या मिळत नाही.
भारतात लाखो लोक शाकाहारी असल्याने ही समस्या मोठी आहे. (memory) नुकत्याच समोर आलेल्या एका अभ्यासानुसार, शाकाहारी महिलांमध्ये 60% आणि पुरुषांमध्ये 40% लोकांना ही कमतरता असते. याची लक्षणे हळूहळू सुरू होतात. सुरुवातीला थकवा जाणवतो. वेळीच तपासणी केली नाही तर मेंदू आणि मज्जातंतूंना कायमस्वरूपी इजा होते. शाकाहारी लोकांना नियमित तपासणी करावी, असा सल्ला डॉक्टर देतात.
स्मरणशक्ती हरवणे, कुटुंबातील सदस्य ओळख न पटणे, रस्ते भूलणे यांसारखे त्रास झाले. सुरुवातीला त्याला प्राथमिक डिमेंशिया समजले गेले. एमआरआय स्कॅनमध्ये मेंदूतील बदल दिसले, ज्यामुळे कुटुंब चिंतेत होते. पण रक्त तपासणीत व्हिटॅमिन बी12 चे प्रमाण खूप कमी म्हणजे 203 पिगी/मिलीपासून खाली असल्याचे आढळले.(memory) निदानासाठी पूर्ण रक्त तपासणी, सीरम व्हिटॅमिन बी12 पातळी, फोलेट, रक्त चित्रण आणि होमोसिस्टीन पातळी तपासली जाते. ही कमतरता मज्जातंतूंच्या आवरणाला मायेलिन इजा करते, ज्यामुळे डिमेंशियासारखी लक्षणे दिसतात.
हे ओळखणे सोपे नसते. कारण लक्षणे इतर आजारांसारखी वाटतात.(memory) डॉक्टरांना वेळीच शंका असली तर रक्त चाचण्या करून हे सिद्ध करता येते. सुरुवातीला व्हिटॅमिन बी12 चे इंजेक्शन दिले जातात, ज्यामुळे आठवड्यांत लक्षणे कमी होतात. पातळी जास्त असल्यास शाकाहारी लोकांसाठी गोळ्या दिल्या जातात. रुग्णाच्या केस मध्ये उपचारानंतर स्मरणशक्ती आणि विचारक्षमता सुधारली. उपचाराने मेंदूचे बदलही उलटू शकतात. शाकाहारी लोकांनी आहारात दूध किंवा सोयाबीन असे कृत्रिमरीत्या बी12 युक्त पदार्थ घ्यावेत.
दरवर्षी रक्त तपासणी करणे आवश्यक असल्याचा सल्ला डॉक्टर देतात.(memory) गर्भवती महिलांना आणि वृद्धांना याचा जास्त धोका असतो,असेही डॉक्टर सांगतात.व्हिटॅमिन बी12 कमतरता ही डिमेंशिया नव्हे, तर उपचारयोग्य समस्या आहे. शाकाहारी लाईफस्टाइल सुंदर आहे पण पोषक द्रव्यांची काळजी घेणे आवश्यक आहे. नियमित तपासणी, संतुलित आहार यामुळे ही समस्या टाळता येते असे डॉक्टर सांगतात.
हेही वाचा :
विद्यार्थ्यांसाठी महत्वाची बातमी! राज्यातील शाळा 5 डिसेंबरला बंद
EVM मशीनची पूजा करणं पडलं महागात; महिला उमेदवारांवर गुन्हा
उरलेत केवळ तीन दिवस; तुमचा ईएमआय कमी होणार? खिशावरील