अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी सध्या अनेक देशांवर आर्थिक आणि राजकीय निर्बंध घातले आहेत.(sanctions) या निर्बंधांचा फटका आता काही देशांना मोठ्या प्रमाणावर बसत असल्याचे दिसून येत आहे. याच संदर्भात, इराणने आपल्या अणु कार्यक्रमाबाबत महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे, जो जागतिक राजकारणात मोठ्या चर्चेचा विषय ठरला आहे.
इस्रायल-इराण युद्धाची पार्श्वभूमी इस्रायल आणि इराण यांच्यातील भीषण युद्ध बारा दिवस चालले, ज्यामध्ये दोन्ही देशांना प्रचंड नुकसान झाले. या युद्धानंतर तिथे युद्धविराम लागू झाला, आणि आता या घटनेला तीन महिने पूर्ण झाले आहेत. या पार्श्वभूमीवर इराणने आपल्या अणु कार्यक्रमाबाबत काही पाऊल मागे घेण्याचा निर्णय घेतला आहे.
इराणच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ता इस्माईल बघाई यांनी सोमवारी पत्रकार परिषदेत स्पष्ट केले की, “आम्ही अणु कार्यक्रमाबाबतचे नियम पाळण्यास तयार आहोत. (sanctions)मात्र, अमेरिकेसमोर आमची एक अट आहे – अमेरिका आणि युरोपीयन युनियनने आमच्यावर घाललेले अयोग्य आर्थिक निर्बंध उठवले पाहिजेत.”
अमेरिकेसमोर अट ठेवत घेतले निर्णय इस्माईल बघाई यांनी पुढे सांगितले, “जर अमेरिकेने आमच्यावर घातलेले निर्बंध हटवले, तर आम्ही अणु कराराचे पालन करण्यास तयार आहोत. मात्र, जर मदत मिळाली नाही, तर आमच्याकडून सहकार्याची अपेक्षा ठेवू नये.”
इराणच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने तीन युरोपीयन देशांसोबत चर्चासत्र सुरू असल्याचेही स्पष्ट केले. “इतर युरोपीयन देशांसोबत चर्चेसाठी आमची दरवाजे देखील खुले आहेत. अद्याप कोणत्या ठोस निर्णयापर्यंत पोहोचलो आहोत,(sanctions) हे सांगता येणार नाही, पण जर अमेरिका निर्बंध हटवले, तर आम्ही त्या दृष्टीने निर्णय घेऊ शकतो,” असे बघाई यांनी सांगितले.
युद्धाचा आणि हल्ल्याचा परिणाम इस्रायल आणि अमेरिकेकडून झालेल्या हल्ल्यानंतर IAEA आणि इराण यांच्यात योग्य ताळमेळ राखणे अत्यंत गरजेचे ठरले आहे. “जगात पहिल्यांदाच असा प्रकार घडला की, एखाद्या देशाच्या शांततेच्या मार्गावर सुरू असलेल्या अणु केंद्रांवर हल्ला करण्यात आला. त्यामुळे आमची सुरक्षा सुनिश्चित करणे अत्यावश्यक आहे,” असे बघाई यांनी सांगितले.
बारा दिवस चाललेल्या या युद्धात दोन्ही देशांना मोठे नुकसान झाले. युद्धाच्या दरम्यान अमेरिकेकडून इराणच्या दोन अणू केंद्रांवर हल्ला करण्यात आला. त्यानंतर इराणनेही आक्रमक भूमिका घेतली होती. सध्या इराण मोठ्या निर्णय घेण्याच्या तयारीत असून, जागतिक राजकारणात याचा मोठा परिणाम होण्याची शक्यता आहे.
निष्कर्ष ट्रम्पच्या दबावाखाली इराणने घेतलेला निर्णय जागतिक स्थिरतेसाठी आणि अणु करारासाठी महत्वाचा ठरतो. अमेरिका आणि युरोपीयन देशांसोबत सुरू असलेल्या चर्चेचा निकाल भविष्यात इराणच्या धोरणांवर मोठा प्रभाव टाकेल.
हेही वाचा :
अनैतिक संबंधाच्या संशयातून संताप; नवऱ्याने जावयाच्या मुलाचा गुप्तांग तोडला
Oppo F31 सीरीज भारतात लाँच होणार, वाचा फीचर्स आणि किंमत
पतीची हत्या करून ड्रममध्ये ठेवला मृतदेह, पत्नीने प्रेयसीसोबत केली पलायन