कुत्र्याची अचानक आक्रमकता: लक्ष देण्यासारखी लक्षणे आणि खबरदारीच्या उपाययोजना (companions)पाळीव आणि मोकाट कुत्रे आपल्या सोबत राहणाऱ्यांवर आणि आजूबाजूच्या लोकांवर प्रेमळ असतात. पण अनेकदा हेच कुत्रे अचानक आक्रमक होतात आणि हल्ल्याची घटना घडवतात. अशा परिस्थितीत, कुत्र्याचे आक्रमक होण्याचे कारण समजणे आणि लक्षणे ओळखणे फार महत्त्वाचे ठरते.
कुत्रा का आक्रमक होतो? गाझियाबादचे मुख्य पशुवैद्यकीय अधिकारी डॉ. एस. पी. पांडे यांच्या मते, कुत्रे आपल्या घराच्या आणि मालकाच्या सुरक्षिततेची काळजी घेतात. घरात कोणीतरी अनपेक्षितपणे प्रवेश करतो किंवा कुत्र्याच्या क्षेत्रात येतो, तर कुत्रा तणावग्रस्त होतो आणि आक्रमक होण्याची शक्यता वाढते.
सुरक्षा क्षेत्राची जाणीव: कुत्र्याला आपल्या परिसराची सुरक्षितता(companions) महत्त्वाची असते. त्याच्या “टेरिटरी” मध्ये कोणी अनधिकृत प्रवेश करत असल्यास तो संरक्षणात्मक वागणूक दाखवतो.
भूक किंवा तणाव: कुत्रा जास्त काळ उपाशी किंवा मानसिकदृष्ट्या तणावग्रस्त असल्यास तो अधिक संवेदनशील होतो. कुत्र्याची आक्रमकता ओळखण्यासाठी लक्षणे
कुत्रा आपल्यापुढे आक्रमक होण्यापूर्वी काही संकेत देतो. या संकेतांचा विचार करूनच जवळ जाणे सुरक्षित ठरते:
चालण्याचा वेग आणि हालचाल: कुत्र्याची चाल अचानक गतीशील किंवा तणावग्रस्त दिसत असेल, तर तो आक्रमक होण्याच्या स्थितीत असतो. तो आपल्या शरीराची स्थिती बदलत राहतो, हळूहळू जवळ येण्याऐवजी अचानक धावतो किंवा उभा राहतो.
शेपटीची स्थिती: कुत्र्याची शेपटी वर किंवा कडक स्थितीत असेल, तर हे राग किंवा आक्रमकतेचे प्रमुख संकेत आहेत. काही वेळा शेपटी जोरात हलत असेल, तर ही सुद्धा सतर्कतेची लक्षणे मानली जातात.
कानांची स्थिती: कान मागे झुकलेले (companions)किंवा टवकारलेले असल्यास कुत्रा आक्रमक किंवा भडकलेला आहे. कानांची हालचाल हे देखील कुत्र्याच्या मानसिक स्थितीचा संकेत आहे.
लाळेचे प्रमाण: जास्त लाळ येणे किंवा तलम लाळ येणे, हे तणावग्रस्त आणि सतर्क कुत्र्याचे संकेत आहे. ही लक्षणे सामान्य वाटू शकतात, पण कुत्र्याचा राग वाढल्यास ही गंभीर लक्षणे मानली जातात.
डोळ्यांमधील भाव: कुत्र्याचे डोळे मोठे होणे किंवा थेट पाहणे, हे देखील सतर्कतेचे संकेत असतात. जर तो सतत डोळे टाकून पाहत असेल, तर तो हल्ल्यासाठी तयार असतो. आक्रमक कुत्र्याजवळ सावधगिरीची उपाययोजना कुत्र्याची आक्रमकता ओळखल्यास,
पुढील उपाय केले पाहिजेत: अनावश्यक जवळीक टाळा: कुत्र्याजवळ जाऊन त्याला घाबरवू नका.
शांतपणे वागा: जोरात आवाज करणे किंवा धावणे हे आक्रमकतेला उत्तेजन देऊ शकते. डोळे टाळा: कुत्र्याशी थेट डोळे टाळा; हे त्याला आव्हान मानले जाऊ शकते.
वस्तूने अंतर ठेवा: जर हातात काही ठेवले असेल, तर त्याचा उपयोग संरक्षणासाठी करा, पण धक्कादायक पद्धतीने नाही.
तज्ज्ञांची मदत: आक्रमक कुत्र्यासाठी कुत्र्याचे प्रशिक्षण किंवा व्यवहार तज्ज्ञाची मदत घेणे फायदेशीर ठरते.
आक्रमकतेला प्रतिबंध कसा करावा?
नियमित व्यायाम: कुत्र्याला पर्याप्त व्यायाम मिळाल्यास त्याची उर्जा नियंत्रित राहते.
सामाजिकरण: कुत्र्याला इतर माणसांशी सुसंवाद साधण्याची सवय लावणे आवश्यक आहे.
भूक आणि आहार: वेळेवर अन्न देणे आणि पाणी पुरवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
मानसिक उत्तेजना: खेळणी, पझल्स किंवा मेंदू वापरणारे खेळ देणे, जेणेकरून कुत्र्याचा तणाव कमी होईल.
कुत्रा हा प्राणी निसर्गाने दिलेल्या सुरक्षा आणि संवेदनशीलतेसह जगतो. आक्रमकतेची स्थिती ओळखणे आणि योग्य उपाय करणे हे मालकासाठी आणि आसपासच्या लोकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. कुत्र्याचे संकेत समजून घेऊन, योग्य खबरदारी घेतल्यास अचानक हल्ल्यापासून बचाव करता येतो.
हेही वाचा :
‘1 कोटी बहिणींना लखपती….’, CM देवेंद्र फडणवीसांची मोठी घोषणा..
नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांसाठी मोठी बातमी!
लाडकीला ऑगस्ट अन् सप्टेंबरचा हप्ता एकत्र येणार?