कर्करोग(Cancer) हा आज जगातील सर्वात गंभीर आजारांपैकी एक बनला आहे. कर्करोगात, शरीराच्या पेशी असामान्यपणे वाढू लागतात. वैज्ञानिक संशोधनातून असे दिसून आले आहे की 80 ते 90% कर्करोग बाह्य घटकांशी जोडलेले असतात. सर्वात मोठे दोषी आपली जीवनशैली आणि खाण्याच्या सवयी आहेत.
काही खाण्याच्या सवयी आणि पदार्थ कर्करोगाचा(Cancer) धोका वाढवू शकतात. उदाहरणार्थ, प्रक्रिया केलेले मांस, तळलेले आणि जळलेले पदार्थ, जास्त साखर आणि परिष्कृत कार्बोहायड्रेट्स आणि जास्त प्रमाणात जळलेले किंवा शिजवलेले पदार्थ खाल्ल्याने कर्करोगाचा धोका वाढतो.
जागतिक आरोग्य संघटनेचा (WHO) असा विश्वास आहे की दररोज खाल्लेल्या काही पदार्थांमुळे कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो. चला कर्करोगाचा धोका वाढवणारे पदार्थ आणि त्यामागील वैज्ञानिक कारणे शोधूया.
मांसाहार पदार्थ
WHO (संदर्भ) नुसार, प्रक्रिया केलेले मांस हे एक प्रकारचे मांस आहे जे जास्त काळ टिकण्यासाठी विविध घटकांसह मिसळले जाते. यामध्ये हॉट डॉग, सलामी, सॉसेज आणि बीफ जर्की सारखे मांस समाविष्ट आहे. संशोधनात असे आढळून आले आहे की या पद्धती वापरून मांस जतन करताना कार्सिनोजेन्स तयार होतात. म्हणूनच प्रक्रिया केलेले मांस जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने कोलन कर्करोग, पोटाचा कर्करोग आणि स्तनाचा कर्करोग होण्याचा धोका वाढतो.
तेलकट पदार्थ
बटाट्यांसारखे पिष्टमय पदार्थ खूप जास्त तापमानात तळले जातात तेव्हा ते अ‍ॅक्रिलामाइड नावाचे हानिकारक रसायन तयार करतात. या पदार्थात डीएनए खराब करण्याची आणि पेशी नष्ट करण्याची क्षमता असते. फ्रेंच फ्राईज आणि बटाट्याच्या चिप्स सारख्या स्नॅक्समध्ये विशेषतः भरपूर प्रमाणात हे पदार्थ असतात. संशोधनानुसार, जास्त तळलेले पदार्थ केवळ कर्करोगाचा धोका वाढवत नाहीत तर लठ्ठपणा आणि मधुमेहासारख्या आजारांना देखील कारणीभूत ठरतात. हे दोन्ही रोग शरीरात जळजळ आणि ऑक्सिडेटिव्ह ताण वाढवून कर्करोगाचा धोका वाढवतात.
अधिक शिजवलेले पदार्थ
जेव्हा मांस किंवा पिष्टमय पदार्थ खूप जास्त तापमानात शिजवले जातात, जसे की बार्बेक्यू, ग्रिलिंग किंवा उच्च-तापमान पॅन-फ्रायिंग, हानिकारक कार्सिनोजेन्स (एचसीए आणि पीएएच) तयार होतात. ही रसायने पेशींच्या डीएनएला नुकसान करतात आणि हळूहळू कर्करोगाचा(Cancer) धोका वाढवू शकतात. बटाट्यांसारखे पदार्थ देखील जास्त शिजवलेले किंवा जाळले असता अ‍ॅक्रिलामाइड तयार करू शकतात. सुरक्षित राहण्यासाठी, उच्च-तापमानात तळण्याऐवजी कमी-तापमानात स्वयंपाक, वाफवणे, मंद स्वयंपाक किंवा प्रेशर कुकिंग वापरणे चांगले.
दुग्धजन्य पदार्थ ृ
दूध, दही आणि चीज सारखे दुग्धजन्य पदार्थ नेहमीच आरोग्यदायी मानले जातात, परंतु काही संशोधनातून असे दिसून आले आहे की जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने प्रोस्टेट कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो. कारण दुग्धजन्य पदार्थ शरीरात IGF-1 (इंसुलिनसारखे वाढ घटक) पातळी वाढवतात. हे घटक प्रोस्टेट कर्करोगाच्या पेशींची संख्या वाढविण्यास आणि त्यांच्या वाढीस गती देण्यास मदत करू शकते. जरी या विषयावर सर्व संशोधन सुसंगत नसले तरी, मर्यादित प्रमाणात दुग्धजन्य पदार्थांचे सेवन करणे हा एक सुरक्षित पर्याय असू शकतो यावर तज्ञ सहमत आहेत.
गोड पदार्थ
आजच्या आहारात साखर आणि रिफाइंड कार्ब्सचे प्रमाण जास्त आहे. यामध्ये गोड पेये, केक, पेस्ट्री, पांढरी ब्रेड, पांढरा तांदूळ आणि डोनट्स सारखे पदार्थ समाविष्ट आहेत. या पदार्थांचे जास्त सेवन केल्याने लठ्ठपणा आणि टाइप २ मधुमेहाचा धोका वाढतो. या दोन्ही आजारांमुळे शरीरात जळजळ आणि ऑक्सिडेटिव्ह ताण वाढतो, ज्यामुळे कर्करोगाचा धोका देखील वाढू शकतो. विशेषतः महिलांमध्ये, मधुमेह आणि लठ्ठपणा स्तनाचा कर्करोग, गर्भाशयाचा कर्करोग आणि गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा धोका दुप्पट करतो. म्हणूनच तज्ञ साखर आणि रिफाइंड कार्ब्सऐवजी संपूर्ण धान्य, तपकिरी तांदूळ, ओट्स आणि फळे आणि भाज्या वापरण्याची शिफारस करतात.
अल्कोहोल
मद्यपान केल्यावर, शरीर अल्कोहोलचे रूपांतर एसीटाल्डिहाइड नावाच्या रसायनात करते, जे एक कार्सिनोजेन आहे. हे डीएनएला नुकसान पोहोचवते आणि शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत करते, ज्यामुळे कर्करोग निर्माण करणाऱ्या पेशींशी लढण्याची क्षमता कमी होते. अल्कोहोल, विशेषतः महिलांमध्ये, इस्ट्रोजेनची पातळी वाढवते, ज्यामुळे स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका लक्षणीयरीत्या वाढतो. नियमित मद्यपान करणाऱ्यांना यकृताचा कर्करोग, तोंड आणि घशाचा कर्करोग आणि पचनसंस्थेच्या कर्करोगाचा धोका जास्त असतो.
(Disclaimer: वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)
हेही वाचा :
‘या’ तेलामुळे रक्ताच्या नसा कधीच बंद पडणार नाही, हार्ट अटॅकचा धोका राहील दूर
पाऊस परतीच्या वाटेवर लागताच सूर्य तळपला; कुठं बसणार ऑक्टोबर हिटचा चटका?
शिवाजी पार्कात प्रॅक्टिस करताना रोहित शर्मा जवळच्या व्यक्तीवरच भडकला! Video Viral